Sok z brzozy – naturalny środek wspierający odchudzanie. Jak go stosować?

Sok z brzozy – co o nim wiemy?

Naturalny sok brzozowy, zwany też oskołą lub bzowiną, jest znany w Europie od średniowiecza. Był jednym z ulubionych napojów dawnych Słowian, darem od bogów pojawiającym się po ciężkim i wyczerpującym organizm czasie mrozów. Uznawano go za życiodajny nektar, skarbnicę substancji wzmacniających siły witalne.

Sok z brzozy to bezbarwny (lub o delikatnej słomkowej barwie) i słodkawy płyn wyciekający z nacięć pni, konarów, gałązek, a nawet z liści brzozy. Do pozyskania soku nadają się brzoza brodawkowata (Betula pendula Roth)i brzoza omszona (Betula pubescens Ehrh.).Sok z brzozy zbiera się zazwyczaj wczesną wiosną, na przełomie marca i kwietnia, zanim drzewa się zazielenią. W tym czasie oskoła płynie przez brzozę bardzo intensywnie. Ciśnienie hydrostatyczne generowane przez korzenie pcha słup cieczy w górę rośliny naczyniami położonymi w niewielkiej odległości od kory zabezpieczającej drzewo.

Aby pozyskać sok, wystarczy przebić się do tej warstwy, np. nacinając pień. Sok zacznie wyciekać jak z dziurawej rurki. Można też wywiercić w korze niewielkich rozmiarów otwór i umieścić w nim rurkę, a sok spłynie do przygotowanego wcześniej naczynia. To najbardziej wydajna metoda na pozyskanie soku z brzozy. W ciągu doby można zebrać nawet 1,5 litra płynu. Po krótkim, około 2-tygodniowym czasie, w którym zbiera się sok, oskoła staje się gorzka i nie nadaje się do picia.

Uwaga! Nie wolno pozyskiwać soku z gatunków brzozy znajdujących się pod ścisłą ochroną. Chronione gatunki brzóz w Polsce to: brzoza ojcowska, brzoza niska, brzoza karłowata oraz brzoza Szafera. Drzewo, z którego pozyskiwana jest woda brzozowa, powinno być zdrowe, co najmniej 10-letnie, o obwodzie przekraczającym 20 cm. Najlepiej, by rosło z dala od dróg szybkiego ruchu lub zakładów przemysłowych. Sok z drzew zlokalizowanych w zanieczyszczonym obszarze może zawierać sporo niebezpiecznych dla zdrowia metali ciężkich.

Przeczytaj również: Sok z brzozy – naturalny środek wzmacniający włosy. Jak go stosować?

Sok z brzozy – co zawiera?

Woda brzozowa to życiodajny płyn niezbędny dla rośliny do wytworzenia pąków i rozwinięcia liści. Zawiera substancje o prozdrowotnych właściwościach, wspierające funkcjonowanie organizmu, takie jak:

• składniki mineralne, w tym: chlor, magnez, wapń, miedź, cynk, mangan, żelazo
• witamina C i witaminy z grupy B
• cukry proste: glukoza i fruktoza
• garbniki, polifenole
• salicylan metylu o łagodnym działaniu przeciwzapalnym podobnym do aspiryny
• betulina i aminokwasy
• kwas jabłkowy i kwas cytrynowy
• luteolina i kwercetyna
• kwas chlorogenowy

To ciekawe! Składniki mineralne zawarte w soku z brzozy, takie jak magnez czy fosfor, są znacznie lepiej przyswajalne niż te mineralne, zawarte np. w suplementach [2]. Woda brzozowa jest także skarbnicą innych składników, np. manganu. Badania z 2016 roku wykazały, że 1 litr wody brzozowej może pokryć dzienne zapotrzebowanie na ten minerał u osoby dorosłej [1].

Właściwości prozdrowotne soku z brzozy

Sok z brzozy bywa nazywany eliksirem życia. Od stuleci wykorzystywano go w medycynie naturalnej, m.in. żeby przeciwdziałać anemii. Płyn korzystnie wpływa na gojenie ran, wygląd skóry i włosów. Wzmacnia układ odpornościowy, wspomagając leczenie przeziębienia i infekcji wirusowych. Dlatego picie soku z brzozy zalecano na przednówku, zwłaszcza dzieciom i seniorom. Ale nie tylko. Świeży sok:

• ma działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne
• zmniejsza ryzyko zachorowania na zakrzepicę i chorobę niedokrwienną serca
• zwiększa wrażliwość komórek na insulinę
• obniża poziom cholesterolu LDL
• działa moczopędnie, redukuje obrzęki
• zapobiega tworzeniu się kamieni nerkowych
• przeciwdziała chorobom serca i nowotworom

Sok z brzozy na odchudzanie – jak działa?

Naturalny sok z brzozy to sprzymierzeniec osób odchudzających się. Dzięki swoim właściwościom może być ważnym elementem diety redukcyjnej.

• jest niskokaloryczny – 100 ml płynu ma zaledwie 3 kcal
• świetnie gasi pragnienie i nawadnia organizm
• usprawnia pracę przewodu pokarmowego i trawienie
• przyspiesza przemianę materii
• wzbogaca niskokaloryczne menu w składniki mineralne i witaminy
• powoduje zmniejszenie apetytu i wspomaga przemiany tłuszczów dzięki zawartości kwasu chlorogenowego

Uwaga! Nie wystarczy pić sok z brzozy, by schudnąć. Warto pamiętać także o odpowiedniej diecie i regularnej aktywności fizycznej. Dopiero połączenie tych trzech elementów przyniesie widoczny efekt w postaci utraty kilogramów.

Sok z brzozy – środek na detoks

Woda brzozowa może wspomagać odchudzanie także w inny sposób. Ułatwia samooczyszczanie organizmu z toksyn. Świeży sok z brzozy pomaga pozbyć się z organizmu nadmiaru wody. Ma właściwości moczopędne, zwiększa przesączanie w kłębuszkach nerkowych i ilość wydalanego moczu. Wraz z nim z organizmu są usuwane toksyny i szkodliwe produkty przemiany materii. Dodatkowo sok z brzozy wspomaga też nieznacznie wydzielanie potu oraz żółci. Dzięki tym właściwościom świetnie nadaje się do detoksu.

Najlepiej przeprowadzić go na wiosnę, gdy łatwo pozyskać własny sok z brzozy. Przez 3 tygodnie trzeba unikać produktów wysokoprzetworzonych, nadmiaru cukru, słodyczy, soli i alkoholu. I każdego dnia wypijać po szklance soku z brzozy 2 razy dziennie, rano i wieczorem.

Sok z brzozy – jak go pić?

Soku z brzozy nie filtruje się ani nie pasteryzuje. Pod wpływem temperatury traci swoje cenne właściwości. Nie nadaje się też do długiego przechowywania – szybko kwaśnieje. Świeży sok z brzozy najlepiej wypić w ciągu 2 dni po pozyskaniu. Trzymać w lodówce nie dłużej niż 4 dni, w szczelnie zamkniętym opakowaniu, bo łatwo chłonie zapachy. Sok kupiony w sklepie może stać w szafce, ale po otworzeniu trzeba go trzymać w lodówce. Sok z brzozy można zamrażać i cieszyć się jego smakiem i właściwościami także jesienią i zimą.

Lekko słodki świeży sok to naturalny słodzik. Na jego bazie można przygotować orzeźwiające lemoniady albo wody smakowe – dodając np. sok z cytryny albo limonki, plasterki świeżego ogórka i listki mięty. Oskołę można też dodawać do napojów i koktajli warzywno-owocowych.

Sok z brzozy na odchudzanie – dawkowanie

Choć sok z brzozy ma właściwości lecznicze, nie jest lekarstwem. Można go więc pić w zasadzie bez ograniczeń, nawet od 1 szklanki do 4 szklanek dziennie. Prozdrowotne działanie wody brzozowej można zauważyć po ok. miesiącu, pijąc ją 3 razy dziennie (jednorazowo od 25 do 50 ml soku).

Sok z brzozy – przeciwwskazania

Nie wszyscy mogą korzystać z prozdrowotnych właściwości wody brzozowej. Ostrożnie do picia świeżego soku powinni podchodzić:

• alergicy uczuleni na pyłki brzozy – to silne alergeny, które mogą wywołać nieżyt nosa, obrzęk, zaczerwienienie i świąd oczu
• chorzy cierpiący na niedrożność dróg moczowych wywołaną zaawansowaną kamicą nerkową
• osoby z niewydolnością serca i układu krążenia

Uwaga ! Osoby chore przewlekle, które muszą zażywać leki, przed rozpoczęciem kuracji sokiem z brzozy powinny skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Woda brzozowa zawiera salicylany, które mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, zaburzając ich działanie.

Sok z brzozy – przeciwwskazania

Źródła:

1. Bilek, M., Kuźniar, P., Stawarczyk, K., Cieślik, E. (2016). Zawartość manganu w sokach drzewnych z terenu Podkarpacia. Postępy Fitoterapii, 17(4), 255–261.
   https://www.czytelniamedyczna.pl/5815,zawarto-manganu-w-sokach-drzewnych-z-terenu-podkarpacia.html
2. Groszek, A., Kaczmarczyk-Sedlak, I. (2021). Rola brzozy w wierzeniach ludowych oraz w medycynie ludowej i współczesnej fitoterapii. Herbalism, 1(7), 106–128.
   https://kpu.krosno.pl/herbalism/wp-content/uploads/sites/55/2022/01/Rola-brzozy.pdf 

Dodatkowo:

1. Vladimirov, M.S., Nikolic V.D., Stanojevic L.P., Stanojevic J.S., Nikolic L.B., Danilovic, B.R., i in. (2019). Chemical Composition, Antimicrobial and Antioxidant Activity of Birch (Betula pendula Roth.) Buds Essential Oil. Journal of Essential Oil Bearing. Plants, 22(1), 120–130.
2. https://scindeks-clanci.ceon.rs/data/pdf/2406-2979/2022/2406-29792201093S.pdf